W roku 2013 dużo zmieniło się w polskim prawie odnośnie żeglarstwa. Dużą zmianą było podzielenie żeglarstwa na żeglarstwo komercyjne oraz żeglarstwo rekreacyjne. A zmiana ta spowodowała też zmianę wymagań jakie trzeba spełnić, aby móc prowadzić jacht. Poniżej przedstawię jakie zaszły zmiany odnośnie żeglarstwa turystycznego na podstawie rozporządzenia Ministra Sportu i Turystyki z dnia 9 kwietnia 2013 r. w sprawie uprawiania turystyki wodnej (Dz.U. 2013 nr 0 poz. 460).

Rozporządzenie zostało wprowadzone na podstawie ustawy o żegludze śródlądowej (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 857). W Ustawie tej wymieniono dla jakich jachtów nie trzeba posiadać patentów(art. 37a ust. 3 oraz 4):

• jachtów żaglowych o długości kadłuba poniżej 7,5 m, lub
• jachtów motorowych o mocy silnika poniżej 10 kW, lub
• jachtów motorowych o mocy silnika do 75 kW i długości kadłuba do 13 m, których prędkość maksymalna ograniczona jest konstrukcyjnie do 15 km/h.

Jednakże jak to zostało ujęte w  art. 37a ust. 1 tej samej ustawy, nie zostajemy zwolnieni z posiadania odpowiedniej wiedzy i umiejętności oraz przestrzegania zasad bezpieczeństwa przy uprawianiu turystyki wodnej.

Głównymi zmianami jakie zaszły po wprowadzeniu rozporządzenia w sprawie uprawiania turystyki wodnej to zmniejszenie liczby patentów i ich uporządkowanie, brak obowiązkowych szkoleń, ujednolicenie egzaminów.

Obecnie obowiązują następujące patenty żeglarskie i motorowodne:

• żeglarz jachtowy
• jachtowy sternik morski
• kapitan jachtowy
• sternik motorowodny
• motorowodny sternik morski
• kapitan motorowodny
• mechanik motorowodny

oraz licencje:

• holowania statków powietrznych
• holowania narciarza wodnego lub innych obiektów pływających.

Jak widać na pierwszy rzut oka, liczba patentów się zmniejszyła oraz też zrobiono porządek z nazwami (podobne nazwy odnośnie żaglowych i motorowodnych). Co spowodowało, że motorowodniacy i żeglarze mają takie same uprawnienia do prowadzenia jachtów, tylko z tą różnicą, że jedni motorowe, a drudzy żaglowe. Usunięto drugi poziom wcześniejszych patentów (sternik jachtowy, starszy sternik motorowodny), w efekcie czego pierwszy poziom nowych patentów (żeglarz jachtowy, sternik motorowodny) uzyskał znacząco większe uprawnienia. Teraz żeglarz jachtowy może pływać na takich samych jachtach jak wcześniej sternik jachtowy. Analogicznie zwiększono uprawnienia dla sternika motorowodnego, teraz już nie mają ograniczenia mocy silnika (oprócz tych najmłodszych motorowodniaków), tylko długość kadłuba jachtu motorowodnego. Oba patenty uzyskały również możliwość pływania po morskich wodach wewnętrznych, między innymi Zatoce Gdańskiej. Dla jachtowego jak i motorowodnego sternika morskiego uprawnienia się nie zmieniły. Natomiast wcześniejsze wymagania (600 h stażu) zastąpiono wymaganiami dla wcześniejszego drugiego poziomu patentów (sternik jachtowy, starszy sternik motorowodny)(200 h stażu). Efektem tych działań jest sprowadzenie w głównej mierze do dwóch rodzajów patentów, na śródlądzie (żeglarz jachtowy, sternik motorowodny) oraz morze (jachtowy sternik morski, motorowodny sternik morski). Tylko garstka wodniaków będzie potrzebowała patent kapitana, aby pływać rekreacyjnie na jachtach większych niż 18 m. Stare patenty zachowują ważność w zakresie potwierdzanych nimi uprawnień i mogą zostać wymienione, na wniosek posiadacza. Przy czym, w rozporządzeniu dobrze zdefiniowano na jaki patent, można wymienić swój stary patent. Wykaz wymagań i uprawnień dla poszczególnych patentów został zamieszczony w tabelce na końcu strony.

Zniesiono również obowiązkowe szkolenia, co może skutkować podniesieniem poziomu szkolenia. A nie jak do tej pory w dużej mierze tylko przygotowaniem do egzaminu. Również obniża to znacząco koszt uzyskania patentów dla osób, które już od małego pływają lub mają w rodzinie żeglarza, który wszystkiego ich nauczy.

Postanowiono też ujednolicić egzaminy na dane patenty. Wcześniej część teoretyczna zależała od danej komisji egzaminacyjnej. Natomiast teraz część ta została sprowadzona do testu jednokrotnego wyboru składający się z 75 pytań. Aby zaliczyć test należy poprawnie odpowiedzieć na 65 pytań. Dodatkowo dla drugiego poziomu patentów (jachtowy sternik morski, motorowodny sternik morski), jest do rozwiązania zadanie nawigacyjne. Natomiast dla mechanika motorowodnego i licencje test składa się z 25 pytań. Aby zdać egzamin należy prawidłowo odpowiedzieć na 20 pytań. Tak samo jak wcześniej dla obu poziomów patentów (żeglarz jachtowy, sternik motorowodny, jachtowy sternik morski, motorowodny sternik morski) należy zdać też część praktyczną egzaminu. Zakres wymagań egzaminacyjnych dla poszczególnych patentów  i licencji określa załącznik 4 omawianego rozporządzenia.

Uważam, że zmiany poszły w całkiem dobrym kierunku, choć jak to się mówi, mogło by być lepiej. Czy to wpłynie na bezpieczeństwo na wodzie okaże się dopiero w nadchodzącym i przyszłych sezonach. W minionym sezonie nowi żeglarze i motorowodniacy w większości przypadków nie zdążyli wykorzystać swoich nowych patentów. Również uważam, że należy wszystko robić z głową i żadne patenty nie zwalniają nas od myślenia. Bo ignorancja jest głównym powodem wszystkich wypadków, rzadko jest to wina sprzętu.